Automaty zmierzchowe - jak działają? Gdzie i kiedy warto je stosować?

Wieczorem lub w czasie nagłego zachmurzenia: dzięki automatowi zmierzchowemu lampa ścienna nad schodami zewnętrznymi włącza i wyłącza się automatycznie. W tym artykule dowiesz się, na czym polega działanie przekaźnika zmierzchowego sterującego oświetleniem zewnętrznym.

Czujnik zmierzchowy do oświetlenia zewnętrznego

Wyłącznik (czujnik) zmierzchowy (https://www.fif.com.pl/pl/20-automaty-zmierzchowe), powszechnie nazywany zmierzchówką, to urządzenie, które włącza i wyłącza lampy oraz inne urządzenia w zależności od natężenia światła naturalnego. Do najczęstszych zastosowań wyłączników zmierzchowych należy sterowanie reklamami świetlnymi, oświetleniem witryn sklepowych, włączanie oświetlenia w ogrodach i parkach oraz oświetlanie podjazdów i ścieżek po zmroku.

W przeciwieństwie do klasycznego włącznika zmierzchówka ma możliwość włączania lub wyłączania lamp w momencie określonej jasności otoczenia (jest to regulowane potencjometrem w automacie zmierzchowym). Jest to przydatne zwłaszcza w przypadku oświetlenia zewnętrznego - wyłącznik zmierzchowy jest dobrą alternatywą dla klasycznych włączników lub wyłącznika czasowego, ponieważ mierzy poziom jasności i włącza reflektory lub lampy wtedy, gdy jest to potrzebne. Technologia ta nadaje się do szerokiego zakresu stosowania i może być zainstalowana w dosyć prosty sposób. Podstawowym warunkiem ich prawidłowego działania jest stały dostęp do światła dziennego, ponieważ wyłączniki zmierzchowe reagują na jasność otoczenia. Jeśli spadnie ona poniżej pewnego progu, obwód zostanie zamknięty, co spowoduje włączenie oświetlenia. Bardzo istotne jest aby załączane odbiorniki nie świeciły w czujnik automatu zmierzchowego, ponieważ spowoduje to błędne jego działanie (cykliczne załączanie i wyłączanie oświetlenia).

Automat zmierzchowy - schemat działania

Wyłącznik zmierzchowy automatycznie włącza oświetlenie zewnętrzne o zmierzchu i wyłącza je o świcie. Urządzenie to nie uruchamia się jednak o stałych porach. Zamiast tego mierzy jasność światła dziennego za pomocą czujnika. Jako czujnik światła, który analizuje natężenie światła dziennego, stosuje się obecnie fotorezystor. Jeśli natężenie światła maleje, wzrasta opór fotorezystora i odwrotnie. Umożliwia to stosowanie stałego, ekonomicznego oświetlenia zewnętrznego, które jest dostosowane do aktualnych warunków oświetlenia dziennego.

Wyłączniki zmierzchowe są dostępne w różnych wersjach. Natynkowe automaty montuje się w pobliżu oprawy zewnętrznej. Z kolei czujnik na szynie nie jest montowany na zewnątrz, lecz w szafie sterowniczej, a tylko jego czujnik (na przewodzie) wynosi się na zewnątrz. Nastawa potencjometrem działa w taki sposób, że przy skręcie w kierunku znaku księżyca oświetlenie włącza się później, natomiast w kierunku znaku słońca - wcześniej. Pojawienie się naturalnego światła porannego zmusza wyłącznik zmierzchowy do pracy w odwrotnym kierunku, tzn. następuje spadek napięcia oporowego w fotorezystorze. Przekaźnik zostaje wówczas wyłączony, a wraz z nim oświetlenie. Produkowane przez F&F automaty zmierzchowe mają również system opóźnionego włączania i wyłączania oświetlenia, który wyklucza wpływ zakłóceń, np. wyładowań atmosferycznych, na działanie automatu.