Kruszywa naturalne i sztuczne

Kruszywami nazywamy materiały pochodzenia organicznego lub mineralnego wykorzystywane w przemyśle oraz w budownictwie. Kruszywa można różnorodnie podzielić, zarówno ze względu na sposób ich pozyskiwania oraz uziarnienie. Biorąc pod uwagę pierwsze kryterium, jakim jest metoda pozyskiwania kruszywa, wyróżniamy kruszywa naturalne oraz sztuczne.

Kruszywa naturalne

Kruszywami naturalnymi nazywamy materiał pochodzenia mineralnego, który powstał w procesie erozji skalnej lub został uzyskany poprzez mechaniczne rozdrabnianie luźnych skalnych odłamków. Dzielimy je na dwie podgrupy - kruszywa łamane oraz żwirowe. Te pierwsze pozyskiwane są poprzez rozdrabnianie większych fragmentów skalnych.

Kruszywa naturalne pozyskiwać można również poprzez wydobywanie ich z kopalń żwiru, piasku, z dna rzek czy jezior. Przykładami kruszyw naturalnych są żwir, piasek czy otoczaki. Żwir posiada ziarna o wielkości od 2 do około 63 milimetrów. Piasek z kolei ma ziarna wielkości do 2 milimetrów. Mieszankę piasku oraz żwiru określamy mianem pospółki. Otoczakami nazywamy materiał o wielkości ziaren od 63 do 250 milimetrów.

Kruszywa naturalne mogą zostać poddane procesom dodatkowym, w tym przesiewaniu oraz płukaniu, mającym na celu ich zaklasyfikowanie oraz oczyszczenie z wszelkich zanieczyszczeń.

Kruszywa sztuczne

Kruszywami sztucznymi są materiały o pochodzeniu mineralnym, które pozyskiwane są poprzez modyfikacje. Tym typem kruszyw są również materiały, powstałe w procesie recyklingu, także pochodzenia mineralnego. Te z kolei pozyskuje się poprzez przeróbkę materiałów nieorganicznych. Wyróżniamy również wiele typów kruszyw, biorąc pod uwagę surowiec, jaki został użyty do ich produkcji oraz metodę, z wykorzystaniem której dany materiał powstał. Kruszywa można poddawać obróbce termicznej lub nie. Pozyskiwać je można z odpadów przemysłowych lub wykorzystywać materiały pochodzenia mineralnego. Zestawienie ze sobą tych dwóch cech daje nam klasyfikację kruszyw, w ramach których wyróżniamy między innymi gralit, keramzyt, pumeks hutniczy czy tworzywa organiczne.

Uziarnienie kruszyw

Biorąc pod uwagę kryterium, którym jest uziarnienie (rozmiar ziaren) kruszywa, można je podzielić je na kruszywa drobne, grube, kruszywa o ciągłym uziarnieniu oraz wypełniacze. Kruszywami drobnymi nazywamy ziarna o wielkości mniejszej lub równej 4 milimetrom, a grubymi: większej od 4 milimetrów. Z kolei kruszywa o ciągłym uziarnieniu stanowią mieszankę ziaren drobnych i grubych. Wypełniaczem nazywamy kruszywo, które można przesiać przez sito o oczkach wielkości 0,063 milimetrów.