Magnolia nie bez powodu uważana jest za najpiękniejsze kwitnące drzewo ozdobne. Jej okazałe pachnące kwiaty pojawiają się wiosną i wypełniają ogród romantycznym nastrojem. Magnolie dostępne są w wielu gatunkach i odmianach różniących się terminem kwitnienia, wielkością i kolorem kwiatów, wysokością i pokrojem rośliny, a także stopniem mrozoodporności. Magnolia nie jest trudna w uprawie i nie wymaga niemalże żadnych skomplikowanych zabiegów pielęgnacyjnych. Sprawdź, jaką magnolię wybrać do ogrodu.
Charakterystyka magnolii
Magnolia należy do najstarszych roślin kwiatowych na ziemi. Wiek najwcześniejszych odkrytych skamieniałości magnolii drzewiastej określono na 20 milionów lat. Znanych jest aż ponad 240 gatunków magnolii. Około stu z nich można uprawiać w warunkach klimatycznych panujących w Europie Środkowej. Posadzona na dobrym stanowisku ładnie się rozrośnie i będzie pięknie kwitła przez długie lata.
Magnolie to bardzo stare ewolucyjnie rośliny, które pojawiły się na świecie jeszcze przed pszczołami i innymi owadami błonkoskrzydłymi, dlatego ich kwiaty są przystosowane do zapylania przez chrząszcze.
Magnolie występują naturalnie w Ameryce Północnej, Ameryce Środkowej, północnej części Ameryki Południowej, na Karaibach oraz w Azji. W uprawie są spotykane niemalże w całej Europie. W zależności od gatunku i odmiany mogą mieć formę drzewiastą lub krzewiastą. Wszystkie nadają się do uprawy w gruncie w ogrodzie, a niektóre także do uprawy w dużych donicach.
Drzewo magnolii w ogrodzie
Kwiaty i liście magnolii
Wszystkie magnolie mają duże eliptyczne lub odwrotnie jajowate liście, które w naszych warunkach klimatycznych są zrzucane na zimę. Obupłciowe kwiaty magnolii są duże i pięknie pachną. Ich kolor zależy od gatunku i odmiany i może być:
- biały,
- kremowy,
- biało-różowy,
- jasnoróżowy,
- ciemnoróżowy,
- czerwony,
- a nawet żółto-zielony.
Kwiaty magnolii gwiaździstej
Również termin kwitnienia jest cechą gatunkową - niektóre magnolie kwitną przez pojawieniem się liści, a inne z liśćmi. Ponadto roślina ta wytwarza bardzo interesujące duże owoce zbiorowe, które przypominają nieco szyszki drzew iglastych.
Magnolia - najpiękniejsze gatunki i odmiany
Warto podzielić magnolie na takie, które kwitną przed rozwojem liści, jak również po.
Do najpiękniejszych magnolii kwitnących przed rozwojem liści należą:
1. Magnolia gwiaździsta (Magnolia stellata)
Jest to wywodzący się z Japonii wolno rosnący krzew, osiągający wysokość do 3 metrów. Kwiaty są białe lub jasnoróżowe, pięknie pachną, a ich wąskie płatki sprawiają, że kwiaty przypominają kształtem gwiazdę. Magnolia gwieździsta zakwita wcześnie, gdyż już w wieku dwóch lat.
2. Magnolia japońska (Magnolia kobus)
Jest to okazała roślina dorastająca do 10 metrów wysokości i 6 metrów szerokości. Wywodzi się ona z północnej części Japonii. Kwiaty są duże, białe i pojawiają się w kwietniu.
3. Magnolia naga (Magnolia denudata)
Ten gatunek magnolii dziko występuje we wschodnich i południowych Chinach. Magnolię nagą cechuje duża mrozoodporność - znosi spadki temperatur nawet do ponad -25 stopni. Jej kwiaty mają cytrynowy zapach, są koloru białego i zbudowane są z 9 płatków. Nie w pełni rozkwitnięte mają charakterystyczny kształt dzwonu.
4. Magnolia purpurowa (Magnolia lilliflora)
Ten wywodzący się z Chin krzew osiąga maksymalnie 3 metry wysokości, kwiaty są duże i zbliżone kształtem do tulipanów. Na zewnątrz mają one kolor purpurowy, a w środku są białe. Pojawiają się w maju. Początek kwitnienia przypada na początkową fazę rozwoju liści.
5. Magnolia pośrednia (Magnolia soulagneana)
Jest to krzew dorastający do 5 metrów. Jest to krzyżówka magnolii nagiej z magnolią purpurową o pięknych delikatnie różowych kwiatach.
6. Magnolia wierzbolistna (Magnolia salicifolia)
To wywodzące się z Japonii drzewo osiąga maksymalnie 10 metrów wysokości i ma stożkowy pokrój. Kwiaty pojawiają się w kwietniu i mają 6 wąskich płatków. Magnolia wierzbolistna ma charakterystyczne dosyć wąskie lancetowate liście.
Z kolei najpiękniejsze gatunki magnolii kwitnące po rozwinięciu się liści to:
1. Magnolia drzewiasta (Magnolia acuminata)
Jest to piękne obszerne drzewo dorastające do 20 metrów wysokości. Drzewo to wywodzi się ze wschodniej części Ameryki Północnej. Jest to gatunek o wysokiej mrozoodporności (do -30 stopni). Lekko pachnące żółto-zielone kwiaty pojawiają się pod koniec maja lub w czerwcu. Bardzo ozdobne są też wydłużone czerwone owoce tej magnolii.
Magnolia drzewiasta w ogrodzie
2. Magnolia parasolowata (Magnolia tripetala)
Jest to gatunek, który kwitnie późno - w czerwcu oraz lipcu. Kwiaty są duże, w środku białe, a na zewnątrz zielonkawe. Cechą charakterystyczną tego gatunku są ogromne liście (50-60 cm długości) parasolowato skupione na końcach pędów.
3. Magnolia Siebolda (Magnolia sieboldi)
Gatunek ten osiąga do 7 metrów wysokość. Na stanowiskach naturalnych w Japonii może mieć formę drzewiastą lub krzewiastą, jednak u nas rośnie jako krzew. Kwiaty rozwijają się w czerwcu i lipcu, pięknie pachną.
Magnolia Siebolda - liście i kwiaty
4. Magnolia wielkolistna (Magnolia macrophylla)
Ten gatunek magnolii to okazałe drzewo dorastające do 15 metrów wysokości. Liście magnolii wielkolistnej są ogromne - mogą mieć od 70 do nawet 90 cm długości. Bardzo duże są też pojawiające się w czerwcu kremowe kwiaty, których średnica sięga 30 cm.
Jak uprawiać i pielęgnować magnolię?
Magnolia to roślina bardzo wytrzymała i łatwa w uprawie. Jeśli zapewnimy jej odpowiednie stanowisko i podłoże, będzie co roku obficie kwitła. Wymagania uprawowe magnolii przedstawiają się następująco:
Stanowisko dla magnolii
Większość gatunków magnolii preferuje stanowiska słoneczne, niektóre dobrze czują się również na tych półcienistych. Kluczowe jest znalezienie dla naszej magnolii w miarę zacisznego miejsca osłoniętego przed silnym wiatrem. Pamiętajmy, aby dobrze dobrać gatunek i odmianę magnolii do warunków, jakie panują w naszym ogrodzie. Magnolie mogą mieć postać niewysokich, ale rozległych krzewów lub drzew - od niskich po bardzo wysokie dorastające nawet do ponad 20 metrów. Dobierzmy siłę wzrostu magnolii do wielkości naszego ogrodu - na przykład ogromna magnolia drzewiasta nie będzie się dobrze czuła w małym osiedlowym ogródku. Niezależnie od wybranej odmiany pamiętajmy też o zapewnieniu odpowiedniej przestrzeni wokół krzewu lub drzewka, aby magnolia mogła swobodnie się rozrastać. Najlepiej więc nie sadzić w pobliżu magnolii żadnych innych drzew i krzewów.
Podłoże dla magnolii
Magnolie potrzebują żyznej przepuszczalnej ziemi o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym. Zdecydowanie nie powinniśmy ich sadzić na glebach podmokłych, bardzo ciężkich i zbitych. Pamiętajmy, że magnolie mają płaski płytko osadzony pod ziemią system korzeniowy. Niestety, jest on dosyć wrażliwy na przesuszenie podczas upałów, a u młodych roślin również na niską temperaturę zimą, dlatego powinniśmy ściółkować podłoże wokół magnolii na przykład korą.
Sadzenie magnolii
Najlepszej jakości są sadzonki magnolii sprzedawane w doniczkach. Tam ich system korzeniowy jest należycie zabezpieczony przed wyschnięciem. Magnolie można sadzić od kwietnia do końca sierpnia. Drzewko lub krzew sadzimy na taką głębokość, na jakiej rosło w pojemniku, w którym je zakupiliśmy. Nie rozluźniamy systemu korzeniowego przed sadzeniem. Po umieszczeniu sadzonki w dołku delikatnie obsypujemy korzenie pulchną ziemią. Nie dociskamy zbyt mocno podłoża wokół magnolii po jej posadzeniu. Rośliny od razu podlewamy.
Magnolia gwiaździsta
Podlewanie i nawożenie magnolii
Magnolia - ze względu na płytko osadzony system korzeniowy - jest szczególnie wrażliwa na suszę, dlatego wymaga regularnego podlewania. Jest to ważne zwłaszcza u młodych roślin od razu po posadzeniu. Nie zapominajmy też o regularnym podlewaniu magnolii w upalne letnie dni. Najlepiej robić to w godzinach porannych. Do podlewania warto używać miękkiej wody deszczowej. Jeśli nie mamy takiej możliwości, wówczas korzystajmy z odstanej przez noc wody wodociągowej o temperaturze pokojowej. Magnolie nie wymagają nawożenia. Doskonale radzą sobie z pobieraniem wszystkich niezbędnych składników mineralnych z podłoża. Wspomagania nawozem wymagają jedynie te rośliny, u których zaobserwujemy na liściach wyraźne symptomy niedoborów pokarmowych na przykład w postaci nekrozy. Warto wtedy zastosować nawóz przeznaczony do rododendronów.
Przycinanie magnolii
Magnolie nie lubią przycinania. Zarówno formy krzewiaste, jak i drzewiaste magnolii są z reguły bardzo ładnie zagęszczone i nie wymagają cięcia. Ograniczmy je więc jedynie do tak zwanego ciecia sanitarnego, które polega na usuwaniu uszkodzonych gałęzi. Podczas przycinania pędów trzeba bardzo uważać, ponieważ drewno magnolii jest bardzo kruche i łamliwe. Odpowiednim terminem cięcia jest koniec maja lub początek czerwca, gdy minie już ryzyko wiosennych przymrozków, a liście magnolii są dobrze rozwinięte.
Magnolie są bardzo wytrzymałe. Niezwykle rzadko chorują i dobrze znoszą niskie temperatury. Należy jednak pamiętać, że młode rośliny są o wiele wrażliwsze niż dorosłe i nie wykazują jeszcze całkowitej mrozoodporności. Dlatego warto zabezpieczyć je na zimę. Pod drzewkiem układamy warstwę ściółki z kory, którą przykrywamy suchymi liśćmi. Na to kładziemy jeszcze kilka gałązek świerkowych lub jodłowych bądź słomy. Następnie otulamy dokładnie pień magnolii przepuszczającą powietrze włókniną i koronę jutowym workiem. Drzewka okrywamy jesienią przed nadejściem pierwszych mrozów i utrzymujemy okrycie do wiosny.
Rzadko zdarza się, by magnolia była atakowana przez choroby i szkodniki. Jest to drzewo o bardzo dobrej naturalnej odporności. Jeśli zostaje ona porażona przez jakieś patogeny, to najczęściej jest to bezpośrednie następstwo złych warunków uprawy lub nieodpowiedniej pielęgnacji. Osłabione drzewka mogą zostać porażone przez bakterie wywołujące plamistość liści, a także przez grzyby - mączniaka prawdziwego i rzekomego. Jeśli porażenie nie jest zbyt rozległe, wówczas najczęściej chorobę udaje się opanować po wycięciu chorych gałęzi i kilkukrotnym zastosowaniu oprysku z naturalnego preparatu na bazie czosnku.
Osłabione magnolie rosnące w złych warunkach mogą też zostać zaatakowane przez takie szkodniki jak mączliki, czerwce atakujące nadziemną część drzewa lub opuchlaki czy karczowniki, których larwy niszczą korzenie. W sklepach ogrodniczych dostępne są zarówno naturalne, jak i syntetyczne środki zwalczające te szkodniki. Niestety, nie zawsze porażone przez choroby i szkodniki drzewka da się uratować, dlatego zdecydowanie lepiej zapobiegać pojawieniu się patogenów. Wystarczy zapewnić magnolii dobre warunki wzrostu i nie zaniedbywać jej, a z pewnością będzie zdrowo rosła i pięknie kwitła przez wiele lat.