Okap kuchenny a pochłaniacz kuchenny - porównanie

Okap kuchenny czy pochłaniacz? Sprawdź, które z tych urządzeń możesz zamontować w swojej kuchni i które z nich generuje dodatkowe koszty. Porównujemy i podpowiadamy, jakie są różnice między okapem i pochłaniaczem do kuchni oraz jak ich użytkowanie wygląda w praktyce.

Okapy i pochłaniacze stały się nieodzownym elementem każdej kuchni. Eliminują zapachy i opary z gotowania, zdobią aranżację pomieszczenia i nierzadko przyprawiają osoby gotujące o ból głowy. Zobacz, kiedy warto kupić okap kuchenny, a kiedy lepszym rozwiązaniem jest pochłaniacz. Podpowiadamy, które z tych urządzeń jest bardziej funkcjonalne i które generuje mniejszy hałas.

Wybierając urządzenie eliminujące opary i zapachy z gotowania, spotykamy się z dwoma pojęciami, które bardzo często stosowane wymiennie, choć są różne. Okap i pochłaniacz w rzeczywistości różnią się sposobem montażu, wymogami technicznymi wobec pomieszczenia, skutecznością i poziomem hałasu.

Czym różni się pochłaniacz od okapu kuchennego? Porównanie

Okap kuchenny to urządzenie, które wymaga podłączenia do przewodu wentylacyjnego, czyli komina wentylacyjnego. Zatem jest to sprzęt, który można zamontować tylko w pomieszczeniu z wolnym kanałem wentylacyjnym. Zaletą tego urządzenia jest wyciąganie z kuchni nie tylko zapachów z gotowania, ale także pary. W praktyce urządzenie to zapobiega wilgoci w kuchni a także ogranicza możliwość tworzenia się pleśni i grzyba w domu. Zdaniem producentów silnik okapu kuchennego pracuje ciszej niż pochłaniacza, choć opinie na ten temat są bardzo zróżnicowane. Ponadto jest tańszy w użytkowaniu od sprzętu pochłaniającego, ponieważ raz zakupiony służy nam przez wiele lat i nie generuje żadnych dodatkowych kosztów poza zużyciem energii elektrycznej.

Główną różnicą między okapem i pochłaniaczem jest sposób montażu i ilość filtrów, w które zostały wyposażone oba urządzenia. Pierwszy z nich ma tylko filtr tłuszczowy i wszystkie opary wyciąga na zewnątrz budynku. Pochłaniacz kuchenny nie wymaga podłączenia do komina wentylacyjnego i jest wyposażony w dodatkowy filtr węglowy, który czyści wciągane powietrze z tłuszczu i zapachów. Niestety, zatrzymuje wszystkie zanieczyszczenia na filtrze, co może być wadą w domach, w których mieszkają alergicy. Po oczyszczeniu powietrze ponownie trafia do domu, ale wilgoć (para) w pomieszczeniu pozostaje. Wadą tego rozwiązania jest również konieczność wymiany filtra węglowego maksymalnie co 6 miesięcy - to generuje dodatkowy koszt przez cały okres użytkowania urządzenia. Wiele osób uważa, że pochłaniacze pracują znacznie głośniej, ale opinii na ten temat jest tak wiele, jak użytkowników obu sprzętów kuchennych.

Kiedy warto wybrać okap kuchenny?

Okap kuchenny zawsze warto wybrać, kiedy mamy w kuchni wolny komin wentylacyjny, ponieważ jest to wydatek, który ponosimy tylko raz. Ponadto wyciąga on nie tylko zapachy, ale też wilgoć powstałą podczas gotowania. W kuchniach, w których regularnie i często gotowane są posiłki, okap ogranicza możliwość powstania pleśni i grzyba. Jednak takie rozwiązanie jest skuteczne tylko wtedy, gdy mamy możliwość "wpięcia" go do komina wentylacyjnego i pozostawienia drugiej kratki wentylacyjnej w pomieszczeniu. Wówczas urządzenie wyciąga opary z gotowania, a kratka zapewnia bieżącą wymianę powietrza przez całą dobę. Wiele osób rezygnuje z komina wentylacyjnego w kuchni na rzecz okapu, co jest dużym błędem. Szczególnie w domach, w których jest podłączona instalacja gazowa. W tym wypadku sprawny i drożny przez całą dobę kanał wentylacyjny decyduje o bezpieczeństwie domowników.

Kiedy należy wybrać pochłaniacz kuchenny?

Pochłaniacz kuchenny należy wybrać wtedy, gdy w kuchni jest tylko jedno wejście do komina wentylacyjnego i nie ma możliwości podłączenia okapu. Najczęściej takie rozwiązanie jest stosowane w blokach lub w domach z rekuperacją. Niestety, urządzenie to nie wyciąga pary wodnej z powietrza, co oznacza, że nie chroni przed powstaniem wilgoci. Ponadto filtr węglowy należy regularnie wymieniać, nie rzadziej niż co 6 miesięcy, choć przy regularnym gotowaniu dla zachowania optymalnej pracy urządzenia należy robić to, co kwartał. Koszt takiego filtra wynosi od 40 do nawet 120 zł. Zatem pochłaniacz jest urządzeniem, które generuje spore dodatkowe koszty przez cały okres użytkowania. Na przestrzeni kilkunastu lat wydatki na filtr węglowy sięgają nawet kilku tysięcy.

Czy filtr tłuszczowy myjemy?

Filtr tłuszczowy, czyli aluminiową kratkę (siatkę), należy regularnie (najlepiej raz w miesiącu) myć pod bieżącą wodą. Zwykłe przepłukanie go nie wystarcza, ponieważ jak sama nazwa wskazuje na tej części urządzenia osadza się cały tłuszcz z gotowania. W praktyce jest to osad powstały z tłuszczu, pary i kurzu. Filtr można czyścić na dwa sposoby. Umieścić go w zmywarce i nastawić program do mycia bardzo zabrudzonych garnków (zawsze jednak trzeba sprawdzić zalecenia producenta, nie każdy filtr można myć w zmywarce). Najczęściej jedno pranie nie jest wystarczające, ale po dwóch pełnych cyklach siatka wygląda jak nowa. Inną możliwością jest czyszczenie ręczne. W tym celu można zastosować kuchenny detergent odtłuszczający, a potem płyn do naczyń. Kratkę czyścimy za pomocą miękkiej szczoteczki, która pomaga dokładnie usunąć cały tłuszcz.

Uwaga: nigdy nie montujemy mokrego lub nie do końca wysuszonego filtra tłuszczowego. Zastosowane detergenty mogą kapać na płytę do gotowania lub - co gorsza - do naszych potraw. Gęsta kilkuwarstwowa siatka jest bardzo trudna do osuszenia, dlatego warto po umyciu wynieść ją na balkon, a potem dokończyć dzieło suszarką do włosów.

Jeszcze inną metodą jest wprowadzenie do domowego rytuału przecierania wilgotną szmatką filtra tłuszczowego po każdym gotowaniu lub raz dziennie. Jednak uwaga - nawet taka praktyka nie zwalnia nas z obowiązku regularnego czyszczenia filtra.

Dlaczego warto systematycznie czyścić okap?

Systematyczne czyszczenie okapu zapewnia swobodny przelot powietrza (pary) na zewnątrz. Niestety, podczas gotowania na aluminiowym filtrze osiada tłuszcz, który zakleja i zapycha drobne otworki. Przez zaklejoną siatkę nie przepływa wilgotne powietrze, które okap powinien wydalić na zewnątrz. Zatem brudny okap, mimo że pracuje, jego wydajność jest zmniejszona a w przypadku bardzo brudnego filtra całkowicie niewydajny. Okap z brudnym filtrem głośniej pracuje, co może być irytujące podczas gotowania.

Czy można myć lub czyścić na sucho filtr węglowy?

Nie można myć ani czyścić filtra węglowego, ponieważ jest on jednorazowy. W kontakcie z wodą i detergentami traci swoje właściwości. Odkurzany może ulec całkowitemu zniszczeniu, a zabrudzeń i tak nie usuniemy. Nie oznacza to jednak, że pochłaniacz może pracować z brudnym filtrem. Zapchany filtr węglowy zmniejsza wydajność okapu i może nawet prowadzić do uszkodzenia urządzenia. Podobnie jak w poprzednim przypadku pochłaniacz z zapchanym filtrem pracuje głośniej i jest niewydajny.

Rodzaje okapów kuchennych

Obecnie na rynku dostępnych jest kilka rodzajów okapów kuchennych, które oprócz wyciągania zapachów i pary z pomieszczenia mogą być bardzo dekoracyjne. W zależności od rodzaju zabudowy kuchennej i powierzchni pomieszczenia rozróżniamy:

• okapy sufitowe - są to najbardziej ekskluzywne i dekoracyjne modele ze stylową osłonką na wlot wentylacyjny. Nowoczesne najczęściej są płaskie i subtelne, wykonane z czarnego szkła zachwycają minimalizmem i podnoszą prestiż kuchni. Niestety, są bardzo pracochłonne, ponieważ zaparowane, zabrudzone osadem z tłuszczu szybko tracą swój urok;
• okapy podsufitowe, czyli nadal bardzo popularne, które są montowane pod sufitem w kształcie stożka, kielicha lub walca. Każdy z tych modeli pięknie się prezentuje, ale posiada też znacznie większą niż wcześniej omawiany powierzchnię, którą należy regularnie czyścić. Każdy z nich posiada dwa lub trzy stopnie pracy, które umożliwiają dopasowanie wydajności urządzenia do stopnia parowania i intensywności zapachów przygotowywanych posiłków. Zdecydowana większość tych okapów jest wyposażona w oświetlenie, które podkreśla ich wyjątkowy design i sprawia, że zabudowa kuchenna wygląda modnie i stylowo;
• okapy szufladowe - to urządzenie, które zaczyna automatycznie pracować, kiedy wysuniemy jego front. Takie rozwiązanie pozwala wygospodarować miejsce nad płytą do gotowania na dodatkową szafkę, w której co prawda ukryta jest rura wentylacyjna i część urządzenia. Jednak w takiej szafce zmieścimy np. domową apteczkę, suche produkty czy słoiki z przetworami. W tego typu urządzeniu widoczny jest przez cały czas filtr tłuszczowy, czyli aluminiowa siatka, która znajduje się pod szafką. Jak każdy okap, on również jest wyposażony w oświetlenie, które może się włączać automatycznie po wysunięciu ruchomej części lub manualnie, kiedy potrzebujemy dodatkowego światła;
• okapy szafkowe - to bardzo podobne do poprzednika urządzenie stałe, którego nie wysuwamy. Całość jest zamontowana na stałe do spodu szafki. Podobnie jak w poprzednim przypadku siatka filtrująca jest cały czas widoczna, a urządzenie uruchamia się manualnie;
• okapy przyścienne, czyli najpopularniejszy wśród okapów domowych i jednocześnie najbardziej atrakcyjny cenowo. Urządzenie to jest montowane do ściany, ma on kształt odwróconej litery T. Zaletą tego rozwiązania jest maskownica rury podłączonej do komina wentylacyjnego, dzięki czemu instalacja i elastyczna rura odprowadzająca jest niewidoczna. Ponadto takie urządzenie posiada obszerny i bardzo estetycznie wykonany kaptur ze stali nierdzewnej lub lakierowanego szkła, w którym ukryty jest jego mechanizm. Zaletą tego modelu jest bardzo ozdobne wykonanie i nowoczesny design. Największą jego wadą jest bardzo duża powierzchnia do czyszczenia. Od spodu kaptura znajdują się filtry tłuszczowe oraz oświetlenie. Niestety, tylko czysty i zadbany sprzęt stanowi ozdobę kuchni. Jest to jeden z elementów wyposażenia kuchni najbardziej narażony na osadzanie się tłuszczu, wilgoci i kurzu. Taki okap będzie bardzo pracochłonny, ale utrzymany w czystości będzie prawdziwą ozdobą zabudowy kuchennej;
• okapy wyspowe - to nowoczesne rozwiązanie, dedykowane do kuchni na wyspie, czyli takich, w których płyta do gotowania jest zamontowana w blacie wyspy kuchennej. Montuje się go na dedykowanych stalowych linkach lub prętach. Tego typu modele najczęściej mają kształt stożka, trapezu lub walca. W przeciwieństwie do innych urządzeń, z każdej strony wyglądają równie atrakcyjnie. Najnowsze z nich designem przypominają modne loftowe lampy lub zwisające z sufitu ozdobne rury z kolorowe szkła lub stali nierdzewnej;
• okapy nablatowe - są montowane w blacie kuchennym z płytą do gotowania lub po jednej ze stron. Na rynku dostępne są dwa rodzaje urządzeń nablatowych: stały, który wystaje ponad blatem i ruchomy, czyli taki, który wysuwa się z blatu na czas gotowania. To nowoczesne rozwiązanie najczęściej stosowane w pomieszczeniach, w których płyta grzewcza jest usytuowana pod oknem. Ponadto taki okap doskonale sprawdza się w małych kuchniach, w których gotujemy na wyspie, ale ze względu na metraż nie zastosowano typowego okapu wyspowego. Zaletą tego rozwiązania jest duża oszczędność przestrzeni i mniejsza powierzchnia do czyszczenia (znacznie mniejsza obudowa). Wadą natomiast jest możliwość uszkodzenia okapu, kiedy gotowana potrawa na niego wykipi lub upadnie np. ciężka patelnia;
• okapy zintegrowane z płytą - to urządzenie montowane bezpośrednio w płycie do gotowania. Jest on montowany na dedykowanej listwie w płycie grzewczej. Samo urządzenie wygląda bardzo minimalistycznie i jest sterowane panelem zamontowanym na płycie do gotowania;
• okapy narożne i ukośne - są dedykowane do pomieszczeń o specyficznym kształcie, w których tradycyjnych modeli nie można zamontować. Doskonale sprawdzają się w kuchniach wielokątnych oraz ze skosem.

Rodzaje pochłaniaczy kuchennych

Pochłaniacze kuchenne występują we wszystkich możliwych typach wymienionych powyżej.

Najpopularniejszymi są:

• pochłaniacz sufitowy,
• pochłaniacz podsufitowy,
• pochłaniacz szafkowy,
• pochłaniacz nablatowy.

Jedyną różnicą jest rodzaj filtra i brak konieczności podpięcia ich do komina wentylacyjnego. W praktyce do większości okapów można dokupić filtr węglowy czyniąc z niego pochłaniacz.

Jak wybrać okap lub pochłaniacz do kuchni?

Kupując okap kuchenny lub pochłaniacz należy zwrócić uwagę nie tylko na design. Równie ważne, jeśli nie najważniejsze są parametry takiego urządzenia. Po pierwsze należy sprawdzić, czy wybrany model ma odpowiednią wydajność. Okap, który można uznać za naprawdę wydajny powinien w ciągu jednej godziny aż sześciokrotnie przefiltrować całe powietrze w pomieszczeniu. Na opakowaniu każdego urządzenia jest podana jego wydajność w m³/h, która powinna być równa lub większa na najniższym biegu niż kubatura kuchni. Kolejnym kryterium wyboru jest panel sterowania. Dobry okap ma 2-3 stopniową regulację i daje możliwość dopasowania pracy urządzenia do intensywności aromatu potraw oraz ilości pary powstającej podczas gotowania.

Nowoczesne okapy najczęściej są wyposażone w elektroniczne sterowniki i posiadają dodatkowe funkcje, do których należy np. automatyczna zmiana trybu pracy. Takie urządzenie jest wyposażone w czujniki, dzięki którym samo dopasowuje stopień wydajności do aktualnych potrzeb. W starszych okapach nadal spotykamy mechaniczny panel sterowania, który uchodzi za niezawodny i najczęściej bezawaryjny.

Wzór na wydajność okapu w kuchni zamkniętej

Do obliczenia wydajności okapu kuchennego, niezbędna jest kubatura kuchni, którą obliczamy w następujący sposób:

np. 8 m² x 2,5 m = 20 m³ na podstawie wzoru obliczyliśmy, że kubatura naszej kuchni jest równa 20 m³.

Następnie mnożymy kubaturę przez stałą, zależną od mocy filtrowania (na godzinę):

• pomnożenie przez 6 na najmniejszej mocy filtrowania - zatem 20 m³ x 6 = 120 m³/h;
• pomnożenie przez 9 na średniej mocy filtrowania tj. 20 m³ x 9 = 180 m³/h;
• pomnożenie przez 12 na najwyższej mocy filtrowania tj. 20 m³ x 12 = 240 m³/h.

Zasada obliczania wydajności okapu lub pochłaniacza kuchennego na otwartej przestrzeni dziennej jest identyczna jak powyżej. Jednak w tym wypadku należy podstawić do wzoru kubaturę całej przestrzeni (kuchni i salonu). W przypadku naprawdę dużej powierzchni zawsze warto wybrać urządzenie o wydajności większej niż wynikająca z naszych obliczeń. Jak podkreślają eksperci podany wzór ma zastosowanie tylko i wyłącznie do kuchni domowych, w których znajduje się jedna płyta do gotowania.

Ile decybeli może emitować okap kuchenny?

Im mniej, tym lepiej, szczególnie jeśli mowa o urządzeniu, które będzie montowane w kuchni otwartej na salon. Niestety, większość okapów kuchennych ze średniej półki cenowej pracuje dosyć głośno co bywa irytujące. Szczególnie jeśli lubimy eksperymentować w kuchni i gotowanie nie ogranicza się do wstawienia zupy i opuszczenia czym prędzej pomieszczenia. Problem głośnej pracy pochłaniacza jest zauważalny, kiedy mowa o kuchni otwartej. Producenci tych urządzeń najczęściej zamieszczają na opakowaniu lub w instrukcji obsługi informację ile decybeli okap emituje podczas pracy na najniższym biegu. Jednak większość osób, które kupują swój pierwszy okap pomijają tę informację.

Inni często nie są wstanie wyobrazić sobie jaki hałas emituje podana wartość dB, np.:

• 50 dB. to głośność normalnej rozmowy,
• 70 dB. to poziom hałasu w głośnej restauracji,
• 90 dB. spotykamy na ruchliwych ulicach.

Dla porównania:

• Okapy z najwyższej półki cenowej emitują dźwięk około 20 dB., co oznacza, że prawie ich nie słychać. Takie urządzenia nie zakłócają domowej ciszy, nie przeszkadzają podczas rozmowy i nie irytują podczas gotowania. Niestety, ich cena przyprawia o zawrót głowy i może sięgać kilku tysięcy;
• Ekskluzywne urządzenia oznaczone jako bardzo ciche emitują zaledwie 40 do 46 dB. i już w niewielkiej odległości jest prawie niesłyszalne. Dźwięk pracy ekskluzywnych okapów można porównać do białego szumu, który wycisza i koi nerwy;
• Okapy ze średniej półki emitują hałas od 50 dB. w górę - nadal są to urządzenia w miarę ciche, które nie powinny zakłócać spokoju w domu;
• Najtańsze okapy już na pierwszym biegu są bardzo głośne a hałas podczas ich pracy zaczyna się od 60 dB i często sięga nawet 70-75 dB. Te urządzenia są bardzo głośne, irytują podczas gotowania i słychać je na całej otwartej przestrzeni dziennej.

Uwaga: większość producentów podaje poziom emitowanego hałasu podczas pracy urządzenia na najniższych obrotach. Tymczasem podczas gotowania zup, ziemniaków, makaronów, gulaszu i smażenia zaleca się ustawienie okapu kuchennego na średnią lub najwyższą moc filtrowania. Oznacza to, że okap pracuje głośniej niż podaje producent. Ustawiony tryb turbo najczęściej hałas emitowany w urządzeniach ze średniej i najniższej półki cenowej jest już nie do zniesienia. Tani pochłaniacz pracujący na pełnych obrotach może przyprawić o ból głowy. Niestety do głośnej pracy pochłaniacza nie można się przyzwyczaić.

Jak zmniejszyć liczbę decybeli emitowanych przez pochłaniacz kuchenny lub okap?

Jeśli okap w kuchni pracuje głośniej niż powinien, a więc poziom emitowanych decybeli jest znacznie większy niż podał producent, a także kiedy ciche urządzenie po kilku miesiącach, a nawet latach użytkowania, nagle zaczęło bardzo głośno pracować. Warto wypróbować kilka domowych sposobów na jego wyciszenie.

• Najpierw sprawdź, czy urządzenie jest stabilnie zamontowane, ponieważ luźno zawieszone będzie wpadać w drgania podczas pracy silnika. Podobnie jak luźno zamontowane jego elementy konstrukcyjne;
• Echo w okapie może się tworzyć, jeśli kanał wentylacyjny nie jest w linii prostej, a np. znajdują się w nim zakręty. Podobny efekt echa zostanie stworzony, jeśli elastyczna rura zakręca od urządzenia do otworu wentylacyjnego;
• Zdarza się również, że okap może zacząć głośniej pracować, jeśli w przewodzie wentylacyjnym lub w kominie znajdują się zanieczyszczenia. Wszelkie ciała obce, które wpadają w drganie i uderzają o ścianki rury lub kanału emitują dodatkowy hałas;
• Zanieczyszczony, brudny filtr węglowy jest również powodem wytężonej pracy urządzenia;
• Zbyt luźny, wygięty podczas montażu lub pęknięty filtr tłuszczowy jest źródłem dodatkowego hałasu. Kratka, na której osadza się tłuszcz jest zbudowana z kilku warstw lekkiej siatki, która po uszkodzeniu może wpadać w drgania i uderzać o inne warstwy metalowej siatki. Obudowa okapu jest wypełniona tylko w niewielkim stopniu, A to oznacza, że pusta przestrzeń stalowego okapu stworzy echo potęgując nawet najmniejszy hałas;
• Zbyt duża średnica kanału wentylacyjnego i luźno zamontowana w nim rura odprowadzająca z kuchni opary z gotowania.

Te na pozór proste czynności jak montaż, czyszczenie i konserwacja pochłaniaczy lub okapów kuchennych, bardzo często są powodem zbyt głośnej pracy omawianych urządzeń. Dlatego montując je zawsze warto sprawdzić zalecenia producenta np. rekomendowaną wielkość wlotu do komina wentylacyjnego, rekomendowaną długość elastycznej rur. Kolejna kwestia to sposób montażu - nawet niewielkie zaniechanie podczas tej czynności z obudowy pochłaniacza stworzą pudło rezonansowe.