Zasady bezpieczeństwa przy pracy na wysokościach

Praca na wysokości zawsze wiąże się z ryzykiem dla zdrowia, a nawet życia. Dlatego podczas jej wykonywania niezbędne jest zachowanie szczególnej ostrożności, bezwzględne przestrzeganie norm BHP oraz stosowanie odpowiedniego sprzętu, w tym drabin.

Podczas pracy na wysokości dochodzi, według danych GUS-u, do największej liczby wypadków, w tym śmiertelnych. Każde zaburzenie równowagi, pośliźnięcie się czy potknięcie mogą mieć tragiczne konsekwencje. Toteż pracując na wysokościach, koniecznie trzeba przestrzegać określonych zasad, w tym dotyczących sprzętu.

Praca na wysokości - co to takiego?

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy z późn. zm. (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r., nr 169, poz. 1650) określa, że pracą na wysokości są wszelkie prace wykonywane na powierzchni znajdującej się na wysokości co najmniej 1 metra ponad poziomem podłogi lub ziemi, z wyłączeniem:

• pracy powyżej 1 metra od powierzchni posadzki, jeśli miejsce jej wykonywania jest osłonięte ze wszystkich stron pełnymi ścianami albo oszklonymi ścianami na wysokość 1,5 metra i wyżej;
• pracy powyżej 1 metra od powierzchni posadzki, jeśli miejsce jej wykonywania wyposażone zostało w stabilne konstrukcje albo urządzenia, które są w stanie skutecznie ochronić pracownika przed wypadnięciem.

Do wykonywania pracy na wysokości niezbędne są uprawnienia wysokościowe. W celu ich uzyskania należy poddać się badaniom wysokościowym.

Praca na wysokości a drabiny

Do narzędzi niezbędnych podczas wykonywania prac (zarówno amatorskich, np. domowych porządków, jak i profesjonalnych) na wysokości zaliczają się drabiny. W zależności od charakteru pracy oraz wysokości, na jakiej ma ona zostać przeprowadzana, będzie to niewielka drabina rozkładana lub przystawna, albo duża, montowana na stałe do budynku drabina wysuwana i ewakuacyjna. Przy pracy na większych wysokościach jest ona sprzętem pomocniczym, służącym dostawaniu się na dach, rusztowanie, itd.

Przed każdym wejściem na drabinę trzeba dokładnie sprawdzić jej stan techniczny. Wchodzić i schodzić należy przodem do drabiny tak, aby znajdować się między podłużnicami, trzymając się nachwytem szczebli, a nie podłużnic. Konieczne jest stosowanie zasady trzech punktów podparcia, mówiącej, że równocześnie stykać się z drabiną powinny dwie stopy i jedna ręka albo dwie ręce i jedna stopa. Nie należy stawać na jednym z trzech najwyższych szczebli, jeśli drabina nie posiada specjalnego zabezpieczenia przed upadkiem. Podczas wchodzenia na dach lub ogólnie dużą wysokość nie powinno się wnosić niczego w rękach, a przedmioty niezbędne do pracy przenosić trzeba w torbach lub w paskach narzędziowych.

Praca na wysokości - zabezpieczenia

Praca na wysokości musi być wykonywana przez osobą dysponującą uprawnieniami, a także znajdującą się w dobrej kondycji zdrowotnej oraz trzeźwą. Pracując, trzeba bezwzględnie zachowywać najwyższą ostrożność i stosować się do norm oraz procedur BHP.

Bardzo istotne jest wykorzystanie odpowiednich zabezpieczeń. W przypadku pracy wysokości powyżej 1 metra nad poziomem ziemi lub podłogi wymagane jest zainstalowanie balustrad składających się z poręczy ochronnych, umiejscowionych na wysokości minimum 1,1 metra, a także krawężników o wysokości co najmniej 15 cm. W przypadku, gdy wykonanie balustrad jest niemożliwe z przyczyn technicznych, konieczne jest zastosowanie innych środków ochrony indywidualnej pracowników. Chodzi tu o sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości, np: kask (hełm) ochronny, szelki do pracy na wysokości z linką bezpieczeństwa zamocowaną do stałych elementów konstrukcyjnych, szelki z pasem biodrowym (do prac w podparciu) lub uprząż do pracy na wysokości.

Stosowanie ostrożności oraz korzystanie z odpowiedniego sprzętu przełoży się na bezpieczną pracę na wysokości.