Lawenda na balkon - uprawa. Jak pielęgnować i przycinać lawendę?

Liliowe pięknie pachnące kwiaty lawendy kojarzą nam się ze słonecznymi wakacjami na południu Europy. Tę relaksującą śródziemnomorską atmosferę możemy przenieść na swój balkon, uprawiając na nim lawendę. Może ona stanowić część zakątka ziołowego lub być dopełnieniem tradycyjnej kwiatowej aranżacji balkonu.

Lawenda to roślina bardzo łatwa w uprawie, która nie wymaga wielu zabiegów pielęgnacyjnych. Choć wywodzi się ona z ciepłych rejonów Europy i zdecydowanie preferuje ciepłe i słoneczne stanowiska, to doskonale radzi sobie również w naszym klimacie, a nawet wiele odmian zimuje na dworze. W uprawie balkonowej możemy wykorzystać różne gatunki i odmiany lawendy, co pomoże stworzyć niezwykle oryginalną kompozycję z roślin tego gatunku kwitnących na biało, liliowo, fioletowo czy amarantowo. Poznaj tajniki balkonowej uprawy lawendy.

Lawenda na balkonie - jakie odmiany wybrać?

Lawenda to roślina z rodziny jasnotowatych Lamiaceae wywodząca się z rejonów Morza Śródziemnego. Dziko występuje we Francji, Hiszpanii oraz Włoszech. Natomiast uprawiana jest z powodzeniem w wielu krajach na świecie w strefie klimatu ciepłego oraz umiarkowanego.

Lawenda jest półkrzewem osiągającym maksymalną wysokość do 1 metra. Pędy rośliny mają pokrój wzniesiony. W dolnej części są one zdrewniałe, w górnej zielone. Liście lawendy są niewielkie i wąskie o lancetowatym lub równowąskim kształcie. Są one pokryte gęstym kutnerem i przyciągają oko swoim pięknym srebrzystym kolorem.

Kwiatostan lawendy składa się z niewielkich pachnących kwiatów, które w zależności od odmiany mogą być liliowe, fioletowe, niebiesko-fioletowe, a nawet różowe oraz białe. Rośliny w zależności od gatunku i warunków klimatycznych zakwitają pomiędzy majem a lipcem, a czasem powtarzają też kwitnienie na jesień we wrześniu.

Na balkonie możemy posadzić:

• klasyczną najczęściej wybieraną lawendę wąskolistną Lavandula angustifolia;
• lawendę francuską Lavandula stoechas o kwiatostanach w ciekawym kształcie.

Podczas gdy najpopularniejsza lawenda wąskolistna wytwarza dłuższe smukłe kwiatostany, to u lawendy francuskiej mają one charakterystyczny beczułkowaty kształt. Kwiaty lawendy francuskiej są bardzo charakterystyczne i oryginalne - kwiatostan składa się z drobniutkich gęsto osadzonych kwiatków oraz rozwijających się na zewnątrz dekoracyjnych podsadek. Podsadki te zwykle zabarwione są na nieco inny kolor niż kwiaty, mają około 1 cm długości i wyglądem do złudzenia przypominają duże płatki kwiatów.

Odmiany lawendy wąskolistnej

• Nana Alba - odmiana niska o białych kwiatach;
• Rosea - lawenda kwitnąca na różowo;
• Pink Perfume - o intensywnie pachnących różowych kwiatach;
• Lille Lady - niska odmiana o wyjątkowo dekoracyjnych fioletowo-różowych mocno pachnących kwiatach;
• Blue Scent o fioletowo-niebieskich kwiatach;
• Lavender Lady o liliowych kwiatach;
• Vera - bardzo bogata w olejek eteryczny, wysoka, intensywnie fioletowa odmiana.

Odmiany lawendy francuskiej

• Snowman - przepiękna odmiana o białych kwiatach oraz podsadkach kwiatowych;
• Bella Rose o mocno rzucających się w oczy, szerokich różowych podsadkach;
• Ballerina o purpurowych kwiatach i kremowych podsadkach;
• Bandera Purple, której kwiaty są intensywnie fioletowe, a podsadki mają kolor różowy;
• Giant Summer o fioletowych kwiatach i podsadkach;
• Papillon o fioletowych kwiatkach i pięknych różowo-liliowych podsadkach;
• Pretty Polly - bardzo aromatyczna odmiana o fioletowych kwiatach i pięknych niezwykle oryginalnych kremowo-cytrynowych podsadkach.

Uprawa lawendy wąskolistnej oraz francuskiej

Z uprawą lawendy poradzi sobie nawet początkujący miłośnik roślin. Jest to roślina odporna, o niewielkich wymaganiach, której nie trzeba poddawać zbyt wielu zabiegom pielęgnacyjnym.

• Lawenda wąskolistna rosnąca w dużym pojemniku na balkonie lub w gruncie w ogródku powinna bez problemu przetrwać zimę na dworze. Warto ją oczywiście odpowiednio zabezpieczyć agrowłókniną.
• Lawenda francuska jest znacznie wrażliwsza na chłody i raczej nie przetrwa zimy na balkonie w naszym klimacie.

Pamiętajmy jednak, że w przypadku obu gatunków w uprawie pojemnikowej ryzyko przemarznięcia roślin jest zawsze o wiele większe niż w gruncie, dlatego, jeżeli chcemy, aby nasza lawenda ładnie przezimowała, to zdecydowanie warto przenieść ją jesienią do pomieszczenia. Donice lub skrzynki z roślinami najlepiej ustawić w chłodnym, ale jasnym pomieszczeniu. Wystawimy je ponownie na balkon, kiedy nadejdzie wiosna.

Nasza balkonowa lawenda będzie się czuła najlepiej, jeśli zapewnimy jej następujące warunki wzrostu:

1. Stanowisko

Lawenda wywodzi się z ciepłych i słonecznych rejonów południowej Europy. Nic więc dziwnego, że roślina ta po prostu kocha słońce. Będzie ona bardzo ładnie rosła na balkonach i tarasach o wystawie południowej, zachodniej, południowo-zachodniej, ale także z powodzeniem możemy ją posadzić na balkonie wychodzącym na wschód. Z kolei stanowisko północne może się dla niej okazać zbyt mocno ocienione - w takich warunkach roślina będzie słabo się rozrastać, a jej kwitnienie nie będzie zbyt obfite. Pamiętajmy, że jeśli uprawiamy lawendę francuską, która jest nieco delikatniejsza, wówczas warto także zapewnić jej miejsce zaciszne i osłonięte od wiatru.

2. Podłoże

Lawenda preferuje próchniczną, przepuszczalną i umiarkowanie wilgotną glebę o odczynie pomiędzy 6 a 8. Pamiętajmy o umieszczeniu warstwy drenażu na dnie donicy lub skrzynki, w której posadzimy lawendę. To bardzo ważne, ponieważ lawenda nie lubi zalegającej wody.

3. Podlewanie i nawożenie

Choć lawenda jest rośliną dosyć odporną na czasowy deficyt wody, to jednak w uprawie pojemnikowej wymaga regularnego podlewania, szczególnie na mocno nasłonecznionej wystawie południowej.

Lepiej podlewać rośliny codziennie, lecz umiarkowanie niż rzadziej, ale bardzo obficie. Pamiętajmy, że lawenda bardzo nie lubi być przelewana. Jeśli lato jest szczególnie deszczowe, pamiętajmy o codziennym wylewaniu wody z podstawka, na którym stoi doniczka lub skrzynka.

4. Cięcie lawendy

Kwiatostany lawendy ścinamy dwukrotnie - w pełni kwitnienia letniego oraz jesiennego. Poza tym roślina nie wymaga radykalnego cięcia. Wystarczy co roku na wiosnę usunąć uszkodzone, przemarznięte, połamane czy chore pędy. Jeżeli nasz lawenda ma już kilka lat i nieco straciła ładny pokrój, wówczas możemy ją odmłodzić, dokonując zdecydowanego cięcia. Na wiosnę, gdy minie już ryzyko przymrozków (po 15 maja), przycinamy krzewinki ostrym sekatorem na wysokość 15-20 cm. Rośliny odbiją i nabiorą ładnego pokroju.

Lawenda to piękna i bardzo wdzięczna roślina. Zadbane rośliny przetrwają na naszym balkonie lub tarasie przez lata. Lawenda nie tylko pięknie wygląda i roztacza wokół siebie zniewalający aromat, przyciągając pszczoły, motyle i inne owady, ale również ma wiele praktycznych zastosowań. Kwiaty lawendy można wysuszyć i włożyć małe bukieciki do szafek, dzięki czemu nasz odzież będzie przyjemnie pachnieć i nie pojawią się w niej mole. Ponadto kwiaty lawendy mają właściwości uspokajające. Możemy je wykorzystać do przygotowania aromatycznej odprężającej kąpieli ziołowej albo włożyć do poszewki z poduszką, a ich odprężający zapach ułatwi nam zasypianie. Można także zaparzyć sobie pyszną kojącą nerwy herbatkę z kwiatów lawendy.

Bibliografia

• Bown, Deni (2002). The Royal Horticultural Society Encyclopedia of Herbs and Their Uses (Revised ed.). DK. p. 257. ISBN 1-4053-0059-0;
• Dankwart Seidel: Flowers on the Mediterranean. Determine without fail with the 3-check. BLV, Munich 2002, ISBN 3-405-16294-7;
• RHS A-Z encyclopedia of garden plants. United Kingdom: Dorling Kindersley. 2008. p. 1136. ISBN 978-1405332965;
• Harrison, Lorraine (2012). RHS Latin for Gardeners. United Kingdom: Mitchell Beazley. ISBN 978-1845337315.